Navlun, ticarette sıkça karşılaşılan ve özellikle dış ticaret, lojistik ve deniz taşımacılığı alanlarında çalışanlar için büyük önem taşıyan bir terimdir. Basitçe, taşımacılık esnasında taşınan yükün hizmet bedeline karşılık gelen ödeme şekli olarak tanımlanabilir. Başlangıçta sadece deniz taşımacılığında kullanılan bu kavram, günümüzde kara yolu, hava yolu ve demir yolu taşımacılığında da sıkça kullanılmaktadır.
Navlun, taşıma türüne ve anlaşma şekline göre farklılıklar gösterebilir. İki temel navlun türü şunlardır:
1. Carter Sözleşmesi (Charter Party):
Bu taşıma türünde, bir geminin belirli bir bölümü veya tamamı taşınacak yük için kiralanır. Gemi sahibi veya taşıyıcı firma, belirli bir alanı veya tüm gemiyi gönderen firmaya tahsis eder. Önemli olan, taşınan eşyanın miktarı değil, geminin kiralanan kısmının belirlenmesidir. Örneğin, büyük hacimli malzemeler taşınacaksa, bir geminin tamamı veya büyük bir kısmı kiralanabilir.
2. Kırkambar Taşımacılığı (Freight):
Bu taşıma türünde, geminin belirli bir bölümü kiralanmaz, bunun yerine yalnızca taşınacak eşyalar için ücret ödenir. Yani, eşyanın kapladığı alan değil, miktarı önemlidir. Bu yöntemde, küçük hacimli yükler için taşıma bedeli, taşınan eşyanın ağırlığına veya hacmine göre hesaplanır. Bu tür taşımacılık, genellikle küçük gönderiler veya karma yükler için tercih edilir.
Navlun, taşıma maliyetlerini ve uluslararası ticaretin işleyişini anlamada kritik bir rol oynar. Deniz taşımacılığıyla başlayan bu terim, ticaret hacimlerinin artmasıyla birlikte kara, hava ve demir yolu taşımacılığında da önemli bir maliyet unsuru haline gelmiştir.
08.07.2024